Op 3 juli 2023 werd het Instrumentendecreet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit decreet voert onder meer een vernieuwde, geoptimaliseerde regeling in betreffende stedenbouwkundige lasten.
Specifiek wat betreft de financiële lasten, bepaalt het Instrumentendecreet immers dat na 1 januari 2024 de gemeenten maar financiële lasten kunnen opleggen wanneer ze hiervoor een gemeentelijke verordening hebben opgemaakt. Zonder dergelijke verordening zal het lokaal bestuur vanaf 1 januari 2024 niet langer de mogelijkheid hebben om rechtsgeldig financiële lasten te verbinden aan omgevingsvergunningen. Dergelijke verordening neemt de vorm aan van een gemeentelijke stedenbouwkundige verordening in de zin van artikel 2.3.2, § 2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO).
De gemeente Berlaar legt vandaag financiële lasten op bij omgevingsvergunningen op basis van de volgende instrumenten:
Het is de bedoeling deze bestaande praktijk thans te verankeren in een stedenbouwkundige verordening, ten einde te voldoen aan de juridische verplichtingen voortvloeiend uit het Instrumentendecreet. Een stedenbouwkundige verordening is nodig om de financiële last te kunnen blijven opleggen bij omgevingsvergunningen.
Daarnaast stelt het instrumentendecreet dat de bevoegde overheid volgende lasten neemt:
◦ de lasten die de gemeenteraad heeft opgelegd bij de beslissing over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de gemeenteweg;
◦ de lasten met het oog op de verwezenlijking van een bescheiden woonaanbod als voldaan is aan de uitsluitende voorwaarde, vermeld in artikel 5.100 van de Vlaamse Codex Wonen van 2021;
◦ de lasten die de gemeenteraad met toepassing van artikel 5.6.11, §4, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening heeft opgelegd bij de volledige of gedeeltelijke vrijgave van een woonreservegebied;
◦ de lasten bij toepassing van de volgende afwijkingsregels van stedenbouwkundige voorschriften van titel 4, hoofdstuk 4, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening:
a) de afwerkingsregel conform artikel 4.4.3 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening;
b) de basisrechten voor zonevreemde constructies conform artikel 4.4.10 tot 4.4.20 van dezelfde codex;
c) de zonevreemde functiewijzigingen conform artikel 4.4.23 van dezelfde codex
De bevoegde overheid kan een last in natura of een financiële last opleggen. De grondslag wordt bepaald in de stedenbouwkundige verordening.
Het ontwerp van de stedenbouwkundige verordening inzake financiële lasten bij omgevingsvergunningen werd vastgesteld door het college van burgemeester en schepenen in zitting van 25 april 2024. Deze ontwerpverordening werd onderworpen aan een openbaar onderzoek en de volgende adviesinstanties werden bevraagd:
Het openbaar onderzoek liep van 3 mei 2024 tot en met 2 juni 2024 . In het kader van het openbaar onderzoek werden geen opmerkingen of bezwaren ontvangen.
Van het Departement Omgeving gaf op 3 mei 2024 geen advies omtrent de ontwerpverordening.
Van de Deputatie werd geen advies ontvangen.
De GECORO bracht een unaniem positief advies uit op 30 mei 2024.
Rekening houdende met de adviezen van de geraadpleegde adviesinstanties (Departement Omgeving, Deputatie en GECORO) en de resultaten van het openbaar onderzoek, keurt de gemeenteraad het ontwerp van stedenbouwkundige verordening inzake financiële lasten bij omgevingsvergunningen, zoals gevolgd in bijlage, goed.