2023_GR_00026 - Onderhoud van grondgebied en groen - Gebruik van We plog- zwerfvuilproject - goedkeuring

Een aantal mensen zetten zich sinds geruime tijd als vrijwilliger in om zwerfvuil te bestrijden op het grondgebied van Berlaar. Deze mensen werden aangesteld als "Meter of Peter" van het zwerfvuilproject, kregen de benodigde materialen (fluohesje, afvalgrijper, vuilniszakken, handschoenen) en staan allen in om een bepaald stukje zwerfvuilvrij te houden. 

Regelmatig wordt het aantal vrijwilligers uitgebreid met nieuwe Meters en Peters, momenteel zijn er een 63 vrijwilligers actief.

Gezien opruimers hoofdzakelijk in hun eigen buurt opruimen en van thuis uit vertrekken, zijn er intussen heel wat gedeelde opruimtrajecten.

Daarnaast zijn er ook bedrijven en (jeugd)verenigingen die zwerfvuilacties houden en die vragen waar het zinvol is om op te ruimen.  De vraag stelt zich hoe we daar op een efficiënte manier mee kunnen omgaan.   Het is handig voor de vrijwilligers en voor de opruimers van de technische dienst om te weten waar recent werd opgeruimd, zodat zij zich bij het opruimen kunnen richten op een traject dat niet recent werd opgeruimd.  

Het zou daarom interessant zijn om te beschikken over een tool, die het opruimen van zwerfvuil efficiënter en overzichtelijker zou maken en die tevens een efficiënte communicatie toelaat tussen de vrijwilligers (ploggers) en de gemeente.

Naast het gratis gebruik van de app door de ploggers, biedt WePlog aan lokale besturen de mogelijkheid aan om een gebruikerslicentie te huren om de netheid van de straten en het zwerfvuilbeleid te monitoren en eventueel bij te sturen. Deze gebruikerslicentie houdt in:

-de vrijwilligers kunnen on the spot meldingen (sluikstort, volle zak, ...) versturen (met geolocatie). WePlog koppelt zich aan ons bestaand meldingssysteem;

-toegang tot een overzichtskaart van de straten van de gemeente die een opruimbeurt nodig hebben of juist niet meer (in rood-groen);

-toegang tot een dashboard dat toelaat om de gebruikers te sturen daar waar het nodig is;

-toegang tot statistieken (aantal opruimsessies, aantal unieke gebruikers, aantal meldingen, netheids % van de gemeente,…);

-gebruik van communicatiemodule om eenvoudig met de vrijwilligers te communiceren (bedanking, uitnodiging, motivatie, ...).

Wegens de interessante mogelijkheden werd er een testperiode met de huidige vrijwilligers georganiseerd. 

De ontvangen feedback van de vrijwilligers was voornamelijk positief; werkt motiverend, overzichtelijk en is eenvoudig in gebruik. "Als je ergens een sluikstort vindt, kan je daar meteen een foto nemen en uploaden. De locatie komt er dan gewoon automatisch bij staan, je moet zelf geen adres ingeven." "Fijn om te zien waar in je buurt al afval wordt opgeraapt en waar er weinig gebeurt. Dat nodigt uit om ook eens op een andere plek te gaan opruimen." "Ook voor de kinderen is het fijn, zij zoeken “een rode straat die ze groen gaan kleuren”.

Ook voor de operationele diensten is het een meerwaarde mocht er een rechtstreekse koppeling zijn tussen We Plog en het meldingssysteem van de gemeente (TUD).

Wel dient duidelijk te worden meegenomen dat wie geen smartphone heeft de app ook niet kan gebruiken. Sommige vrijwilligers blijven dus liever werken op de gebruikelijke manier.

Het gebruik van WePlog heeft vele voordelen zowel voor de plogger als voor de betrokken teams van de gemeente (technische dienst en publieke ruimte).

Voordelen voor de plogger:

• gedaan met de frustratie wanneer je aan het ploggen bent en de indruk hebt dat er kort voordien iemand anders dezelfde straten opruimde.  Een vrijwilliger wil ook dat zijn werk rendeert;
• duidelijk overzicht welke straten recent opgeruimd werden en welke niet;
• volle zakken zwerfvuil of sluikstort kunnen gemakkelijker gemeld worden met de app dan via mail/meldpunt.   De locatie van de melding wordt automatisch naar de gemeente gestuurd (met geolocatie);
• de plogger heeft een overzicht van zijn eigen historiek met geruimde WePlog sessies (kms opgeruimd,…);
• de app is leuk om te gebruiken en werkt motiverend;
• je maakt deel uit van een snel groeiende community;
• automatisch sensibiliseer je anderen en zo doe je aan zwerfvuil preventie;
• je kan je WePlog sessies sharen met vrienden op Facebook.

Voordelen voor de gemeente:

• de vrijwilligers ruimen efficiënter op hetgeen leidt tot een beter resultaat, zijnde een properder gemeente;
• dankzij het platform (overzichtskaart) kan de gemeente zien in welke gebieden ze zelf wel of niet moet ruimen;
• bij zwerfvuilacties krijgt team publieke ruimte de vraag waar het nuttig is om op te ruimen. Bij gebruik van de app kan eenvoudig verwezen worden naar de rode straten in de app. Zodoende hoeft men geen tijd meer te steken in het zoeken naar een opruimtraject => tijdswinst;
• via het dashboard hebben we toegang tot veel informatie (meldingen, opruimsessies, statistieken, netheids%). De statistische data worden overzichtelijk voorgesteld en laten toe om een aangepast zwerfvuilbeleid te voeren;
• tijdswinst bij technische dienst doordat de meldingen via de app rechtstreeks kunnen terecht komen in het meldingssysteem. De meeste meldingen komen immers via email binnen.  Het werkt makkelijker omdat er minder stappen gezet moeten worden voor het aanmaken van een werkbon;
• We Plog bevat een communicatiemodule om met de vrijwilligers te communiceren (bedanking, informeren, uitnodiging, motivatie, ...);
• groepenmodule zodat de vrijwilligers zich kunnen groeperen waardoor het community gevoel versterkt wordt (jeugdverenigingen, wandelclubs, sportverenigingen, natuurverenigingen, wijkbewoners,…);
• Dankzij de app kan team publieke ruimte/TUD nieuwe opruimers in de gemeente op de hoogte brengen van onze vrijwilligerswerking en van de mogelijkheid om via de gemeente ondersteunend materiaal te bekomen;
• WePlog werkt samen met het Eden Reforestation Project (https://www.edenprojects.org/ ), een organisatie die zich op grote schaal inzet voor het herstel van bossen in verschillende delen van de wereld. Voor elke 150 minuten dat je registreert tijdens het ploggen, plant WePlog een nieuwe boom via het Eden Reforestation Project. De bomen halen 12 kg CO₂ per jaar uit de lucht. Die resultaten kan de gemeente gebruiken in de klimaatdoelstellingen;
• mogelijkheid om doelen te stellen en dit daadwerkelijk te kunnen opvolgen.  Zo kan de gemeente bij zwerfvuilacties - zoals de lenteschoonmaak of World Cleanup Day - als doel nastreven om alle straten groen te kleuren (en op termijn deze ook groen te houden).  Alle ploggers kunnen real time meevolgen welke straten nog dienen geplogd te worden; 
• WePlog wordt reeds in een 50 tal andere gemeenten/steden gebruikt.

Kanttekeningen:

• groene peters worden niet verplicht om de app te gebruiken.  Het gebruik van WePlog is vrijwillig. Een deel van de vrijwilligers zal nog steeds meldingen per email doen.  Verwacht wordt dat ploggers in de toekomst meer, makkelijker en sneller met apps zullen werken en dat het aantal gebruikers alleen maar zal stijgen;  
• de (meestal oudere) generatie opruimers die de app niet gebruikt kan er bijv. voor kiezen om hun vast traject dat ze proper houden  in de app te laten aanduiden;
• iedereen plogt anoniem.  Er wordt nergens in de WePlog app (op de kaart) weergegeven wie ergens plogt.  Je ziet enkel dat ‘iemand’ er zwerfvuil heeft opgeruimd.  Ook meldingen aan de gemeente kunnen indien gewenst anoniem gebeuren door een emailadres te gebruiken dat je naam niet weergeeft.