2021_MV_00058 - Mondelinge vraag van raadsleden Brend Van Ransbeeck, Koen Kerremans: Ondersteuning gemeentelijke diensten in het kader van de droogteproblematiek

Schepen Willy Beullens antwoordt:

De Grondwatervoorraad moet worden beheerd, we willen grondwaterbeschikbaarheid verzekeren – nu en in de toekomst – en een duurzame aanwending van grondwater zonder een onaanvaardbare impact op het grondwater. Globaal moet er ingezet worden op verhoogde infiltratie, hier kunnen verschillende instrumenten worden ingezet: hemelwaterplan, ontharding, 3^de generatie stroomgebiedbeheerplannen (SGBP),.… en het handhaven van verharding en grondwaterwinningen.

Volgende vragen worden voorgelegd:

1. Welk beleid het gemeentebestuur politiek wil voeren rond illegale waterwinning en niet vergunde verharding?

1. Illegale waterwinningen

• Inzetten op de publieke kennis rond grondwater om mensen bewust te maken van de 2 belangrijke pijlers
  • Erkende boorfirma
  • Aanmelding van de grondwaterwinning
• Wanneer vaststellingen op terrein gebeuren (boorfirma’s voeren werkzaamheden uit) dient er te worden nagekeken of het over een erkende boorfirma gaat. Wanneer het geen erkende boorfirma betreft kunnen de werken worden stilgelegd.
  • De lijst van erkende boorfirma’s kunnen we terugvinden via de website van vmm: https://www.vmm.be/water/grondwater/lijst_erkende-boorbedrijven_vmm.pdf
  • Als het gaat over een erkende boorfirma dan kunnen we wijzen op de verplichting om de aanmelding uit te voeren (dit kan eventueel gemeld worden aan VMM zodoende zij dit kunnen opvolgen)
  • De hogere overheden zetten via het 3de generatie SGBP in op een voorafmeldingsplicht, Om een optimaal handhavingsbeleid te kunnen voeren naar erkende boorbedrijven toe, is het belangrijk om te weten wanneer een boring wordt uitgevoerd, los van het al dan niet ingedeeld zijn of klasse van de boring.
• Niet- vergunde verharding
  • Inzetten op de publieke kennis rond verharding, nut van ontharden en invloed van groen (klimaatrobuustheid)
    • Momenteel lopen er gesprekken met een externe partner (innovatiesteunpunt) om een positieve sensibilisatiecampagne te voeren rond voortuinverharding en vergroenen van de voortuin.
  • Voortuinverharding is opgenomen in het actieplan rond handhaving
  • Gesprekken worden gevoerd wanneer werkzaamheden worden uitgevoerd, mensen worden gewezen op het belang van groen en infiltratie – er wordt in samenwerking met de betrokkenen naar een oplossing gezocht.
    • Zowel een niet-waterdoorlatende verharding als een waterdoorlatende verharding is vergunningsplichtig. Een waterdoorlatende verharding is een beter alternatief voor de stikt noodzakelijke verharding, maar is ter vervanging van groenzone geen oplossing voor de verdroging en de waterproblematiek omdat de doorlatendheid van de bodem en het bufferend vermogen sterk bepaald wordt door de porositeit en het humusgehalte van de bodem. Dus alhoewel het water bij een waterdoorlatende verharding wel door de verharding zelf gaat, zal het toch niet volledig in de bodem dringen maar eerder afspoelen.
  • In recente vergunning worden duidelijk de spelregels rond verharding opgenomen, enkel strikt noodzakelijke verharding (naar voordeur, oprit,…) zijn vrijgesteld van vergunning.

2. Welk beleid het gemeentebestuur politiek wil voeren rond illegale waterwinning en niet vergunde verharding?

? Samenwerking met externe (VMM, IGEMO, innovatiesteunpunt,…) rond communicatie en handhaving.

De onvergunde verhardingen staan als gemeentelijke prioriteit in het actieplan 2021 van de IGOHC (intergemeentelijke omgevingshandhavingscel)

Uitwerken van de visienota ruimte met kader rond verharding en klimaat robuuste omgeving

3. Hoeveel oppervlakte er in Berlaar al onthard werd sinds de invoering van steunmiddelen voor ontharding?

In het kader van publieke ontharding staat de site “Sportschuur Berlaar Heikant” hoog op de agenda, hiervoor werden al verschillende subsidiedossiers ingediend maar tot op heden nog geen weerhouden. De middelen worden steeds voorzien bij projectoproepen, onder de vorm van subsidies, en dit voor een beperkt aantal dossiers. Momenteel onderzoeken we of we via de plattelandssubsidies bijkomend budget kunnen voorzien voor de realisatie van nieuwe projecten…

In nieuwe ontwikkeling wordt er maximaal ingezet op groen, infiltratie en bovengrondse wateropvang en waterdoorlatende materialen.  Daarnaast werd er bv. voor het magazijn bijkomende regenwateropvang voorzien.

4. - hoeveel niet vergunde verhardingen er al werden verwijderd?

Oppervlaktes zijn niet gekend doch er zijn al heel wat voortuinen onthard en bij nieuwe vergunningsaanvragen wordt specifiek vermeld dat verhardingen enkel toegestaan kunnen worden al zij als noodzakelijke toegang dienen tot de woning ( pad van max 1 meter breed) of toegang tot de garage/carport ( toegangsweg van max 3 meter breed). Élke vergunning wordt hierop getoetst. Bij kleinere percelen wordt de BOUWDIEPTE zelfs BEPERKT om voldoende tuin te behouden. Ook bij de veelvuldige aanvragen voor zwembaden worden zij enkel vergund als er voldoende groene tuinoppervlakte overblijft, hierbij worden telkens inplantingsplannen gevraagd om na te gaan of er niet te veel verhard zal worden.

Recent werden heel wat eigenaars persoonlijk aangesproken met de bedoeling te sensibiliseren rond “ontharden” in het kader van waterdoorlating, opwarming, biodiversiteit en groene ruimtelijke beleving. Stedenbouw is niet enkel gebouwen oprichten maar is een mix van goede ruimtelijke ordening met voldoende open vlakten, groene ruimten en plaats voor ontspanning en rust. Bij elke groot project wordt een groenzone van minimum 20 % opgelegd, met aandacht voor de groenblauwe dooradering. Voortuinen mogen NIET meer verhard worden op het pad naar de voordeur toe, tenzij gemotiveerd kan aangetoond worden dat er parkeerdruk is in de straat of er geen plaats is om de wagen in de woning of op het openbaar domein te plaatsen.

Balans na 2 à 3 jaar intensief “onthardingsbeleid”:

uitbraak van 7 verharde voortuinen

stillegging van de werken: ca 10 tuinen

sensibilisatie acties: 3x in infoblad gemeente, 1x reportage TV kempen

bij  telefonische vraag naar bijgebouwen in de tuin of opritten vermelden dat de gemeente hard inzet op ontharden en vergroenen

5. - hoeveel vergunde waterwinningen er werden toegestaan in de laatste 4 jaar?

- 2x hervergunning van een bestaande waterwinning (onder procedure milieuvergunning tot 20j)

- 1 nieuwe vergunning in aanvraag (!)

(!) Steeds vergund na advies van VMM

6. - of het bestuur de gemeentelijke diensten wil helpen met het opstellen van een visie rond waterwinning en verharding, zodat onze diensten een tool hebben die voor iedereen geldt?

Inzetten op communicatie rond onvergunde waterwinningen en de werkwijze, een belangrijk handhavingsinstrument betreft de vooraf meldingsplicht dewelke is opgenomen in de in de 3de generatie stroomgebiedbeheerplannen

Een visie “ruimte” is in opmaak hierbij wordt ook intensief werk gemaakt van ontharding, vergroening en verblauwing (meer wateropvang, buffering (bv wadi’s)