De Intergemeentelijke omgevingshandhavingscel (verder: IGOHC) werd opgericht door een samenwerkingsovereenkomst tussen IGEMO en de gemeente Berlaar, Bonheiden, Putte, Sint-Katelijne- Waver en Willebroek ondertekend op 31 mei 2016 teneinde de handhaving inzake ruimtelijke ordening en milieu te optimaliseren.
De aanleiding hiervoor was de samensmelting van de stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning tot de omgevingsvergunning alsook de wijzigingen die het Handhavingsdecreet van 25 april 2014 voorzag in de handhaving ruimtelijke ordening en milieu.
Door een uitgewerkt handhavingsprogramma aan de hand van een intergemeentelijk omgevingshandhavingsplan, een samenwerkingsprotocol en een jaarlijks actieplan dat de algemene en thematische prioriteiten uiteenzet, heeft de IGOHC zich vanaf 2017 in Vlaanderen op de radar gezet.
De werking van de IGOHC is heden gekend bij de procureur des Konings, het departement Omgeving afdeling Handhaving, de Vlaamse Hoge Handhavingsraad voor Ruimte en Milieu en andere lokale besturen.
Sinds de oprichting van de IGOHC in 2016 en het eerste handhavingsbeleidsplan is er echter heel wat veranderd, een aanpassing van het omgevingshandhavingsplan dringt zich op. Het handhavingsplan vertaalt de visie van de gemeenten op het te voeren handhavingsbeleid.
Het doel van het samenwerkingsprotocol is een breed gedragen handhaving inzake ruimtelijke ordening en milieu, met respect voor en duidelijkheid over de taken, bevoegdheden en werkwijze van andere handhavingsactoren, ten bate van de kwaliteit van onze omgeving.
De breed gedragen handhaving tracht schendingen te voorkomen, het spontaan naleefgedrag te verhogen en het herstel bij schending te bekomen met in achtneming van de toepasselijke regelgeving en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Op 1 maart 2018 trad het Handhavingdsdecreet van 25 april 2014 en het Handhavingsbesluit Ruimtelijke Ordening van 9 februari 2018 inwerking waardoor Titel VI van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) en Titel XVI van het Decreet Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid werden gewijzigd.
Door nieuwe bestuurlijke bevoegdheden, zoals de bestuursdwang en de last onder dwangsom, is de impact van de inwerkingtreding van het decreet op de handhaving ruimtelijke ordening in de praktijk groot.
IGEMO beschikt over twee personeelsleden die binnen de gemeenten aangesloten bij IGOHC aangesteld zijn als intergemeentelijke verbalisanten ruimtelijke ordening, intergemeentelijke stedenbouwkundige inspecteur en intergemeentelijk lokale toezichthouder milieuhandhaving.
Het omgevingshandhavingsplan vertaalt de intergemeentelijke visie van de gemeenten op het handhavingsbeleid en formuleert de strategische doelstellingen van de iGOHC. Die doelstellingen worden evenwel geconcretiseerd in het samenwerkingsprotocol en een jaarlijks actieplan met prioriteitenkader.
In het samenwerkingsprotocol wordt een standaard trajectaanpak voor handhaving opgenomen en worden de taakafspraken vastgelegd met de verschillende politiezones, de gemeenten en IGEMO.
In het samenwerkingsprotocol scheppen de gemeente, IGEMO en de politiezones een duidelijk afsprakenkader waarbinnen zij samenwerken, wie welke rol vertolkt binnen welke termijn in de verschillende stappen van het handhavingstraject.
De lokale besturen die dit omgevingshandhavingsplan en het samenwerkingsprotocol onderschrijven zijn de gemeente Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Putte, Sint Katelijne Waver en de stad Lier.
De gemeenteraad keurt de beleidsdocumenten opgemaakt in de IGOHC, met name: Handhavingsbeleidsplan Intergemeentelijke Omgevingshandhaving en samenwerkingsprotocol goed.